Türkmenistan Vatandaşlığı

turkmenistan

Türkmenistan Nerededir? Türkmenistan Vatandaşlığı Nasıl Alınır? Türkmenistan Vatandaşlık Başvuru Süreci Nasıldır?

Türkmenistan
Türkmenistan, resmî adıyla Türkmenistan Cumhuriyeti, 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılışından sonra bağımsızlığını kazanan Orta Asya Türk cumhuriyeti. Türkmenistan, (Azerbaycan, Kazakistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kırgızistan, Özbekistan, ve Türkiye ile birlikte) günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biri olup TÜRKSOY’un üyesidir. Resmî para birimi Manat’tır. Yönetim şekli cumhuriyettir. Türkmenistan, BM, İKÖ, BDT, IMF gibi uluslararası kuruluşlara üyedir.

Türkmenista’ın Kısa Tarihi
Bölge, 13. yüzyılda Cengiz Han tarafından işgal edildi. Daha sonraki yüzyıllarda İran hükümdarı, Hive hanları, Buhara emirleri ve Afgan beyleri arasında çekişmelere neden oldu. 1868’de Ruslar, Hazar Denizi’nin doğu kıyısına çıktılar ve Kradsnovodsk limanını kurdular. 1881’de çıkan bir Türkmen ayaklanması bastırıldı ve bölge Türkmenistan’a katıldı. Ekim Devrimi’nden sonra Türkmenler, geçici bir hükümet oluşturdular, ama Kızıl Ordu 1919’da Aşkabat’ı, 1920’de de Krasnovodsk’u işgal etti; Sovyet rejimi ilan edildi ve Türkmenistan, Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti içinde özerk bir Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti oldu. 1924’e kadar Transhazar bölgesi, Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti içinde yer alıyordu, Türkmenistan’ın günümüzdeki öbür bölgeleri de Buhara ve Harezm Sovyet halk cumhuriyetlerine bağlıydı. 27 Ekim 1924’te SSCB’nin merkezi yürütme komitesi, Orta Asya topraklarının sınırlarını belirleme kararı aldı ve Türkmenistan, Buhara ve Harezm cumhuriyetlerinin toprakları Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan arasında paylaşıldı. Türkmenistan, eski Buhara ve Harezm cumhuriyetlerinin Türkmen bölgelerini içine aldı ve Sovyetler Birliği’nin bir federal Sovyet sosyalist cumhuriyeti oldu. 1989’dan başlayarak SSCB’de gerçekleştirilen reformlar sonucunda SSCB’yi oluşturan diğer cumhuriyetler gibi bağımsızlığın ilan edildiği ülkede, 27 Ekim 1990’da cumhurbaşkanlığına seçilen Saparmurat Niyazov 18 Mayıs 1992’de yeni anayasanın kabulünden sonra yapılan seçimde, yeniden cumhurbaşkanı seçildi. 21 Aralık 2006’da Niyazov’un ölümünden sonra 2007’deki seçimlerden Kurbankulu Berdimuhammedov galip geldi ve halen devlet başkanlığını yürütmektedir.

Bunu da oku :  Fransa Vatandaşlığı

Türkmenistan Nerededir?
Orta Asya’da bulunan bir Türk Devleti. Kuzeyinde Kazakistan, doğusunda Özbekistan, güneyinde İran ve Afganistan, batısında Hazar Gölü yer alır.
Orta Asya ülkelerinden olan Türkmenistan güneyden İran, batıdan Hazar denizi, kuzeyden Kazakistan, kuzeydoğudan Özbekistan, güneydoğudan Afganistan’la çevrilidir. En yüksek yerleri Kugintau Dağı (3319 m.) ve Kopet Dağı (2942 m.)’dır. Hazar Denizi’nin hemen yanıbaşında yer alan ve tuz yönünden zengin olan Karaboğaz Gölü, Türkmenistan toprakları içinde yer alır. Türkmenistan akarsu yönünden fakirdir. Atrek ırmağının bir bölümü Türkmenistan’ın içinde yer almaktadır.

Türkmenistan’da Din ve İnanç
Halkı yüzde 99 Sünni Müslüman, yüzde biri Hıristiyan ve Musevi. Türkmenistan güneyden İran, batıdan Hazar denizi, kuzeyden Kazakistan, kuzeydoğudan Özbekistan, güneydoğudan Afganistan’la çevrilidir.

Türkmenistan Vatandaşlığı Nasıl Alınır?
Türkmenistan Vatandaşlık Kanunun 12. Maddesi gereği, Türkmenistan vatandaşlığına kabul edilebilmek için Kanunun aradığı şartları sıralamaktadır.

Kanun öncelikle, Türkmenistan Vatandaşlığına kabul edilmek için başvuracak kişinin 18 yaşını doldurmuş olmasını ve mümeyyiz olması şartını koşmaktadır. Bu kişilerin yazılı dilekçesine istinaden aşağıdaki gösterilen kriterler mevcutsa vatandaşlığa kabul edilebilir.

Kanunun Öngördüğü Şartlar:

Türkmenistan Anayasasını ve Kanunlarına uymaya riayet ederse;
Türkmenistan Resmi Dili olan Türkmenceyi anlaşabilecek derecede konuşabiliyorsa;
Son 5 (beş) yıl zarfında Türkmenistan sınırlarında daimi ikamet ediyor ise;
Türkmenistan’da ekonomik açıdan yaşamını sürdürebileceğine dair hukuka uygun bir kaynağı var ise;
Türkmen hukuku, vatandaşlık için istisnai durumlar haricinde 5 yıllık daimi ikamet şartını aradığı görülmektedir. Kanun eğer, vatandaşlığa başvuran kişi bir senenin devamında toplamda 3 ayı geçmeyecek şekilde yurt dışında bulunduysa, 5 yıllık daimi ikamet şartı için süre hesaplanırken, “daimi” şartının ihlal olmayacağını kabul etmektedir. (m.12/1.4). Ancak Kanunun 34. Maddesi buna istisna getirmektedir.

Bunu da oku :  Yurt dışında Nasıl İş Bulunur?

Yeni Kanunun 12/2 maddesine göre, bazı kişiler için 5 yıllık daimi ikamet şartı aranmayabilir veya bu süre daha kısa şekilde belirlenebilir.

Daimi İkamet Şartı Aranmayan veya Kısaltılan Kişiler:

Türkmenler ve onların nesilleri (çocukları, torunları ve diğerler)
Türkmenistan’da yakın akrabası olan ve daimi yaşamak amacıyla gelen eski SSCB vatandaşları;
Türkmenistan’a değerli hizmet eden, ilimde, teknikte, kültürde, sporda yüksek dereceler kazanan veya Türkmenistan’ın menfaatine olan mesleği veya uzmanlığı olan;
Türkmenistan vatandaşlığına eskiden hukuku olan kişiler
Kaçaklar;
Türkmenistan’ın kanunu veya uluslararası sözleşmeler uyarınca mültecilik statüsü verilen kişiler;
Türkmenistan sınırlarında daimi ikamet eden, ancak, bu sınırlardan mecburi göç ettirilen ya da siyası veya dini düşüncesi ile takip edildiği için Türkmenistan’ın sınırlarından giden kişiler ve onların nesilleri;
Yeni Kanun bazı özel durumlarda, Türkmenistan’ın Devlet Başkanının Kararı ile, Kanunun 12/1,1 (Anayasaya ve Kanuna uymak ve saygı göstermek) maddesine uyan kişilere vatandaşlık verilebileceğini belirtmektedir.

Yukarıda açıklanan hususlar, 18 yaşını dolduran ve mümeyyiz kişiler içindir. Doğumla vatandaşlık kazanmanın şartları daha önceki Bültenlerimizde incelenmişti. Doğumla Türkmenistan vatandaşlığını kazanmayan, ancak, daha sonra anne-babasının Türkmenistan vatandaşlığına geçmesi ile Türkmenistan vatandaşlığını kazanabilecek kişilerin durumu ve Kanunun diğer hususlarını incelemeye devam edeceğiz.

Türkmenistan Migrasyon Kurumu
Kanunun 26. Maddesine göre, bu idare, Türkmenistan’da daimi ikamet eden kişilerden Türkmenistan vatandaşlığı ile ilgili dilekçeleri kabul etmek, dilekçe ve ilgili evrakları incelemek ve bunları Türkmenistan Devlet Başkanın bilgisine yetirmekle görevlidir. Bu İdare aynı, anda, Türkmenistan hukukuna göre, kişilerin Türkmenistan vatandaşlığını belirlemek ve ilgili belgeyi vermekle de görevlidir. İdare, Türkmenistan’ın Devlet Başkanının Türkmenistan’da daimi yaşayan kişilerin Türkmenistan’ın vatandaşlığı ile ilgili kararlarını icra etmekle de görevlidir. Türkmenistan’da yaşayan Türkmenistan vatandaşlığından çıkan, kabul edilen veya yeniden vatandaşlık verilen kişilerin tescil işlemlerini de yürütmek Migrasyon İdaresinin görevleri arasındadır.

Bunu da oku :  Kazakistan Vizesi

Türkmenistan Vatandaşlık Başvuru Süreci Nasıldır?
Yukarıdaki açıklamalardan görüldüğü gibi, Türkmenistan vatandaşlığı ile ilgili, yurt dışından yapılacak başvurular hariciye idareleri, Türkmenistan’da yapılacak başvurularda Migrasyon idaresine yapılacaktır. Diğer bir ifadeyle, vatandaşlık konusunda başvuruyu kabul edecek yetkili idare, kişinin ikametine göre, Migrasyon idaresi veya Dış İşleri, Elçilik ve konsolosluktur.

Bu dilekçeler, yetkili idare aracılığıyla Türkmenistan Devlet Başkanının adına verilecektir. Belirtmek gerekir ki, çocukların ve mümeyyiz olmayanların başvuruları anne-babası veya diğer kanuni temsilcisi tarafından yapılacaktır.

Vatandaşlık başvurusunu kabul eden yetkili idareler, başvuruyu inceleyecek ve bir görüş bildirecektir. Bu idareler, başvuru belgeleri ile birlikte, kendi görüşlerini içerir raporla beraber Türkmenistan Devlet Başkanının adına başvuruyu göndereceklerdir. Başvurular incelenirken, Kanunun 14. Maddesinde sayılan hususlar özellikle dikkate alınacaktır.

Vatandaşlık meseleleri konusuyla ilgili Türkmenistan Devlet Başkanı tarafından çalışma grubu kurulacak ve bu grup, Türkmenistan Devlet Başkanı adına gönderilen belgeleri inceleyerek ve vardıkları sonucu Türkmenistan Devlet Başkanın oluruna teklif edecekler. Bu teklif, vatandaşlığa kabul, ret, yeniden kabul, vatandaşlıktan çıkarmayı kabul ve ret gibi tekliflerden biri olacaktır.

Yukarıda da ifade edildiği gibi, vatandaşlık konusundaki Karar merci Türkmenistan Devlet Başkanlığı makamıdır.
Av.Dr. Döwran ORAZGYLYJOW

Detaylı bilgi için: Türkmenistan Konsolosluğu

5/5 - (2 votes)
(Toplam 654 defa izlendi, bugün 2 kere görüldü)

Related posts

Leave a Comment