İspanya
İspanya ya da resmî adıyla İspanya Krallığı Avrupa’nın güneybatısında, İber Yarımadası’nda yer alan ülkedir. Güneyde ve doğuda Akdeniz’e, kuzeyde ise Atlantik Okyanusu’na kıyısı vardır. Batıda Portekiz, kuzeyde Fransa, Andora ve güneyde Birleşik Krallık (Cebelitarık) ile komşudur. İspanya toprakları ayrıca Akdeniz’de Balear Adaları, Atlantik Okyanusu’nda Kanarya Adaları’nı ve Kuzey Afrika’da Ceuta ve Melilla adlı iki özerk şehri de kapsar. 504.712 km2’lik alanıyla İspanya, Fransa’dan sonra Batı Avrupa’daki ikinci büyük ülkedir. 650 metrelik ortalama yüksekliği ile de İsviçre’den sonra Avrupa’daki ikinci yüksek ülkedir.
İspanya parlamenter demokrasi şeklinde örgütlenmiş bir anayasal monarşi rejimi ile yönetilir. 1986’dan beri Avrupa Birliği’nin 1982’den beri NATO’nun bir üyesidir.
İspanya Tarihi
MÖ 1100 yıllarında Fenikeliler, İspanya topraklarında ilk yerleşim merkezlerini kurmaya başladılar. Onları Keltler ve Yunanlar takip etti. İspanya daha sonra Kartacalıların egemenliğine girdi. MÖ 202 yılında Romalılar Kartacalıları İber Yarımadası’ndan attılar. Roma İmparatorluğu bu tarihten itibaren İspanya’da birliği sağladı ve zamanla Hristiyanlığı burada kabul ettirdi.
Milattan Sonra 5. yüzyılda İspanya, Germen kabilelerinin saldırılarına hedef oldu. Sırayla Alanlar, Suevler ve Vandalların ardından Vizigotlar İspanya’ya hâkim oldu. Vizigotların hâkimiyeti uzun sürdü ve Hristiyanlığı kabul eden Vizigotlar, İspanya’da Hristiyanlığın yayılmasını sağladı.
711’de Afrika’dan gelen Müslümanlar, 8. asırdan 10. asra kadar kuzeydeki birkaç bölge dışında İspanya’ya hâkim oldular ve burada Endülüs medeniyetini kurdular.
On birinci yüzyılda bu ülkenin iç karışıklıklarından faydalanan Hristiyanlar kuzeyden başlayarak yarımadayı tekrar ele geçirmeye başladı. 1276 yılında Müslümanların elinde yalnızca güneydeki Granada kalmıştı. Aragon kralı II.Fernando ile Kastilya kraliçesi I. İsabel’in evlenmesi ve ordularını birleştirmesi ile Hristıyanlar daha da güçlenmiş ve Yahudilerle Müslümanları Endülüs’ten çıkarmışlardır. Kemal Reis komutasında bir donanma ile kurtulan Yahudilerle Müslümanlar gemilerle doğuya getirilmişlerdir. Geride Avrupalıların da yararlandığı birçok bilim ve fen kitabı bıraktılar.
İspanya Vatandaşlığı
Bu bölümde İspanyol vatandaşlığı almanın farklı yolları anlatılmaktadır.
Doğuştan İspanyol vatandaşı olanlar:
– İspanyol anne babadan doğanlar.
– Ebeveynlerden en az bir tanesi İspanya’da doğmuş olmak kaydıyla, yabancı ebeveynlerden İspanya’da doğanlar (diplomatların çocukları hariç).
– Yabancı anne babanın her ikisinin de vatandaşlığı yok ise (tabiiyetsiz) veya her ikisinin de yasaları çocuğa bir vatandaşlık sağlamıyorsa, bu anne babadan İspanya’da doğanlar. Bu durumda karineli olarak İspanyol vatandaşlığını ilan etmek için bağlı oldukları Nüfus Dairesinde dosya açtırılabilir.
– İspanya’da doğan ve anne babasının kimliği bilinmeyen çocuklar. Mevcudiyetinin bilinen ilk yerinin İspanyol toprakları olan reşit olmayan çocukların İspanya’da doğduğu farz edilir.
– Bir İspanyol tarafından evlat edinilmiş olan 18 yaşından küçük çocuklar da doğuştan İspanyol vatandaşlarıdır. Evlat edinilen çocuk 18 yaşından büyük ise, evlat edinilmesinden itibaren iki yıl içerisinde doğuştan İspanyol vatandaşlığını seçebilecektir.
1) Tercihle vatandaşlık:
Tercihle vatandaşlık, belirli şartlarda bulunan yabancılara İspanyol vatandaşlığı almaları için mevzuatımızın sunduğu bir olanaktır. Bu yolla İspanyol vatandaşlığı alma hakkına sahip olacaklar:
– Bir İspanyol’un velayetine tabi olan veya olmuş olanlar.
– Anne veya babası İspanyol olan veya İspanya’da doğmuş olanlar.
– Nesebin tayini (kişinin ebeveynlerinin kimler olduğunun belirlenmesi) veya İspanya’da doğumun belirlenmesi on sekiz yaşından sonra olanlar. Bu durumda, vatandaşlık seçimi için tanınan süre, nesebin veya doğumun belirlenmesinden itibaren iki yıldır.
– İspanyollar tarafından on sekiz yaşından sonra evlat edinilenler. Bu durumda, evlat edinilmesinden itibaren iki yıl geçene kadar vatandaşlık seçme hakkı vardır.
Kimler vatandaşlık seçimi yapabilir?
– Vatandaşlık seçme hakkına sahip kişi reşit değilse veya engelli ise, seçim beyanı hak sahibinin yasal temsilcisi tarafından yapılır. Bunun için, Savcılık kararı ve ikamet adresinin bağlı bulunduğu Nüfus Dairesinin onayı gerekmektedir.
– İlgili on dört yaşından büyükse, yasal temsilcisi ile birlikte bizzat kendisi yapacaktır.
– Engelli raporu izin veriyorsa, engelliler.
– Ailesinden bağımsız ise, ilgilinin kendisi. Bu imkân ilgili 20 yaşına bastığında geçerliliğini yitirir. İlgilinin kendi ülkesinin kanunlarına göre 18 yaşında reşit sayılmaması halinde, bu süre, reşit olmasından itibaren iki yıldır.
İşlemlerin yapılacağı yer
İşlemler, duruma göre ilgili veya temsilcisinin ikamet adresinin bağlı bulunduğu Nüfus Dairesi’nde gerçekleştirilir.
2) İkamet nedeniyle vatandaşlık:
Bu vatandaşlık kazanma şeklinde, kişinin başvurudan önce on yıl boyunca kesintisiz ve yasal bir şekilde İspanya’da ikamet etmiş olması şarttır. Bazı durumlarda şart koşulan ikamet süresi azalmaktadır:
– Beş yıl: Mülteci sıfatını elde etmiş kişilere İspanyol vatandaşlığı verilmesi için.
– İki yıl: Güney Amerika ülkeleri, Andora, Filipinler, Ekvator Ginesi, Portekiz vatandaşları veya Sefardi kökenli kişiler için.
– Aşağıdakiler için bir yıl:
– İspanyol topraklarında doğanlar.
– Tercihle İspanyol vatandaşlığı alma hakkını kullanmayanlar.
– Başvuru sırasında da aynı durumda olması da dâhil olmak üzere, yasal olarak kesintisiz iki yıl boyunca bir İspanyol vatandaşı veya kurumunun velayete (bir vasinin gözetimi altında), vasiliğe veya koruyucu aileye (yasal ikamet süresinin bir yıla indirilmesini sağlayan koruyucu ailelik, küçüklerin korunması için her bölgede görevlendirilmiş kamu biriminin kararının bulunduğu ve hukuki olarak tanınan koruyucu aileliktir) tabi olanlar.
– Başvuru sırasında bir yıldır bir İspanyol’la evli olup yasal veya fiili olarak ayrılmamış olanlar.
– İspanyol eşi vefat ettiğinde kanuni veya fiili olarak evliliği sona ermemiş olan dullar.
– Annesi veya babası (İspanya dışında doğmuş), büyükannesi veya büyükbabası mutlak surette İspanyol kökenli olmak üzere İspanya dışında doğanlar.
Ayrıca, ilgilinin iyi bir vatandaş olduğunu ve İspanyol toplumuna yeterli düzeyde entegre olduğunu ispatlaması gerekmektedir.
Kimler başvurabilir
– 18 yaşından büyük ve ailesinden bağımsız olmak kaydıyla ilgilinin kendisi.
– 14 yaşından büyükler yasal temsilcileriyle birlikte.
– 14 yaşından küçüklerin yasal temsilcileri.
– Engellilerin engellilik raporuna göre kendileri veya yasal temsilcileri.
Başvurunun yapılacağı yer
İkamet adresinin bağlı bulunduğu Nüfus Dairesi.
3) Vatandaşlığa Kabul Belgesiyle Vatandaşlık:
Vatandaşlık edinmenin bu şekli, takdire bağlı olup idari prosedürlerle ilgili genel normlara tabi değildir. İstisnai şartların değerlendirilmesinin ardından, Kraliyet Kararnamesi aracılığıyla Hükümet tarafından ihtiyari olarak verilir veya verilmez.
İkamet, vatandaşlığa kabul belgesi veya tercihle İspanyol vatandaşlığın elde edilmesi durumunda, aşağıdaki prosedürler yerine getirilmelidir:
– 14 yaşından büyükler ve kendi başına ifade verebilmeye muktedir olanların Kral’a sadakat ve Anayasa ve kanunlara uyma sözü vermesi veya yemin etmesi gerekmektedir.
– Bir Güney Amerika ülkesi, Andora, Filipinler, Ekvator Ginesi veya Portekiz vatandaşı söz konusu değilse, önceki vatandaşlığından çıktığını beyan etmesi gerekmektedir.
4) Daimi İspanyol vatandaşlığı:
Nüfus Dairesi’nde oluşturulmuş kayda istinaden İspanyol vatandaşlığına on yıl boyunca kesintisiz bir şekilde ve bağlılıkla sahip olan ve kullanan kişiler daimi İspanyol vatandaşlığında kalmaya hak kazanır. Nüfus Dairesi’ndeki kayıt iptal edilse bile İspanyol vatandaşlığı kaybedilmez. İlgilinin, gerek haklarını kullanma, gerek İspanyol Devleti organları ile ilişkilerinde yükümlülüklerini yerine getirme anlamında kendisini bir İspanyol kabul ederek on yıl boyunca İspanyol vatandaşlığını aktif olarak taşımış ve kullanmış olması gerekmektedir
Başvurunun yapılacağı yer
Dosya, ikamet adresinin bağlı bulunduğu Nüfus Dairesi’nde işleme alınır ve sonuçlandırılır.
Vatandaşlığın kaybedilmesi: Vatandaşlık nasıl kaybedilir?
İspanyol vatandaşları aşağıdaki hallerde vatandaşlıklarını kaybederler:
– Ailesinden bağımsız olup yurtdışında yaşayan ve kendi isteğiyle başka ülke vatandaşlığını alanlar. Vatandaşlığını muhafaza etmek istediğini üç yıllık bir süre içerisinde beyan etmeleri halinde vatandaşlığın kaybedilmesi önlenebilir. Güney Amerika ülkeleri, Andora, Filipinler, Ekvator Ginesi veya Portekiz vatandaşlığının kazanılması, İspanyol vatandaşlığının kaybedilmesi için tek başına sebep teşkil etmez.
– Ailesinden bağımsız olup yurtdışında yaşayanlar ve üç yıl boyunca sadece aileden bağımsız hale gelmeden önceki uyruğunu kullananlar. Vatandaşlığını muhafaza etmek istediğini üç yıllık bir süre içerisinde beyan etmeleri halinde vatandaşlığın kaybedilmesi önlenebilir.
– Sürekli yurtdışında yaşayan ve kendi isteğiyle vatandaşlıktan çıkan, başka bir ülke vatandaşlığına sahip, ailesinden bağımsız hale gelmiş İspanyollar.
– Yurtdışında doğan ve yine yurtdışında doğmuş anne veya babası İspanyol olduğu için İspanyol olanlar, ailesinden bağımsız hale gelmelerinden veya reşit olmalarından itibaren üç yıl içerisinde İspanyol vatandaşlığını muhafaza etmek isteklerini beyan etmemeleri halinde İspanyol vatandaşlıklarını kaybederler.
Doğuştan İspanyol vatandaşı olmayan İspanyollar (örneğin ikamet nedeniyle vatandaşlık alanlar) da aşağıdaki durumlarda vatandaşlıklarını kaybederler:
– İspanyol vatandaşlığını aldıktan sonra, İspanyol vatandaşlığını kazanmak için çıktığı vatandaşlığı üç yıl boyunca kullanmak.
– Hükümet’in kesin yasağına karşın, gönüllü olarak yabancı bir Devlet’te silahlı kuvvetler hizmetine girmek veya politik bir görevde çalışmak.
– İlgilinin İspanyol vatandaşlığı elde ederken bir evrak sahteciliği, bilgi saklama veya sahtekarlık eylemlerini gerçekleştirdiğini beyan eden bir hüküm olması.
Vatandaşlığın geri kazanılması: Vatandaşlık nasıl geri kazanılır?
İspanyol vatandaşlığı kaybedildiğinde, geri kazanılma olasılığı vardır. Bunun için, aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekmektedir:
– İlgilinin İspanya’da yasal oturumu olması gerekmektedir. Ancak, bu şart ne göçmenlere ne de göçmenlerin çocuklarına uygulanmaz. Ayrıca, istisnai şartlar söz konusu olduğunda, Adalet Bakanı tarafından ilgili bu şarttan muaf tutulabilir.
– İlgilinin Nüfus Dairesi sorumlusu nezdinde İspanyol vatandaşlığını geri kazanma isteğini beyan etmesi gerekmektedir.
– Vatandaşlığım yeniden kazanıldığı Nüfus Dairesi’nde kayda geçirilmelidir.
Hangi hallerde İspanyol vatandaşlığını geri kazanmak için Hükümet’in önceden onayı gerekir?
Vatandaşlığın doğuştan İspanyol vatandaşı olmayan kişilerce ve aşağıdaki sebeplerden birinden dolayı kaybedilmesi durumunda, İspanyol vatandaşlığını geri kazanmak için Hükümet’in önceden onayı gerekmektedir:
– İspanyol vatandaşlığını aldıktan sonraki üç yıl boyunca sadece İspanyol vatandaşlığını kazanmak için çıktığı vatandaşlığı kullananlar.
– Hükümet’in kesin yasağına karşın, gönüllü olarak yabancı bir Devlet’te silahlı kuvvetler hizmetine girenler veya politik bir görevde çalışanlar.
– İlgilinin İspanyol vatandaşlığı elde ederken bir evrak sahteciliği, bilgi saklama veya sahtekarlık eylemlerini gerçekleştirdiğini beyan eden kesin bir hüküm olması.
İspanya büyükelçiliği ve başvruu belgeleri için tıklayın: exteriores.gob.es
