Vatansız kişinin yasal biçimde ülkede ikametini sürdürebilmesi için Türkiye’de bulunduğu ildeki valiliğe giderek bizzat başvuru yapması gerekmektedir. Başvuru sahibi başvuru sırasında vatansız olduğu yönündeki belgeleri sunabilir, eğer belge sunamıyorsa kişinin beyanı da başvuruya esas alınır. Başvuru sonrasında başvurucuya bir başvuru belgesi düzenlenir.
Başvurucu, başvuru tarihinden itibaren 15 gün içerisinde mülakata çağırılır. Mülakatta kişinin vatansızlık durumu, hayatını nasıl sürdürdüğü ve herhangi bir ülke vatandaşlığına geçme ihtimali bulunup bulunmadığına ilişkindir. Mülakat sonucunda rapor düzenlenerek Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’ne gönderilir. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü vatansızlık durumunu 90 gün içerisinde değerlendirerek karar verir. Kararın olumlu olması ihtimalinde Vatansız Kişi Kimlik Belgesi düzenlenir. Vatansız Kişi Kimlik Belgesi 2 yıl geçerliliğini korur ve 2 yılın sonunda valiliğe başvurulmasıyla ücretsiz olarak yenilenir.
Vatansız Kişi Kimlik Belgesi alan kişiler;
Başvuru şartların taşıdığı ikamet izinleri için başvuru yapabilirler.
Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından ciddi tehdit oluşturmadıkları sürece sınır dışı edilmezler.
Karşılıklılık şartından muaf tutulurlar.
Yabancılara mahsus pasaport alabilirler.
Çalışma izni başvurusu yapabilirler.
Evlilik için başvuru yapabilirler.
Vatansızlık statüsü herhangi bir ülkenin vatandaşlığına geçilmesiyle sona erer. Eğer vatansız, kamu düzeni ve kamu güvenliğini bozduğu gerekçesiyle sınır dışı edilirse vatansızlık statüsünü kaybeder. Eğer kişinin vatandaşlığı varsa ancak siyasi sorunlar nedeniyle vatandaşlığına bağlı haklarını kullanamıyorsa kişinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuru yapma imkanı bulunur.hukukdestegi.com
